به نقل از «مشرق»

ریشه‌های رشد رادیکالیسم میان چپ‌ها پس از انتخابات/ ۵ تمایز اساسی میان رادیکال‌های جریان اصلاح طلب با روزنه‌گشایان

تاریخ انتشار: ۱۵ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۰۵۸۶۲۷

نزاع‌های چندماهه اخیر اصلاح‌طلبان نشان داد که این دال نیز به محور شکاف در میان اصلاح‌طلبان تبدیل کرده است.

سرویس سیاست مشرق- شکاف میان اصلاح‌طلبان ساختاری و اصلاح‌طلبان نهادی (روزنه گشایان) که با انتخابات مجلس دوازدهم نشانه‌هایش بروز یافته بود مدتی است که در حال عمیق‌تر شدن و درنهایت به شرایط تعیین تکلیف در جبهه اصلاحات رسیده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بررسی‌ها نشان می‌دهد اصلاح‌طلبان مشارکت که در انتخابات مجلس شورای اسلامی با هجمه‌ها و حملات جدی از سوی اصلاح‌طلبان تحریمی مواجه شده بودند طی هفته‌های اخیر تلاش می‌کنند تا ضمن بیان معیارهای اساسی برای ایجاد تمایز با اصلاح‌طلبان رادیکال، شکاف گرفته در جبهه اصلاحات را ذیل نزاع بر اساس برنامه تعریف و تفسیر کنند.

روزنه گشایان بابیان اینکه در شرایط کنونی دو برنامه در جریان اصلاحات تحت عناوین «برنامه تغییر برای توسعه» و «برنامه توسعه برای تغییر» وجود دارد تصریح می‌کنند که روزنه گشایان از «برنامه توسعه برای تغییر» حمایت می‌کنند.

طبق مطالب مطرح‌شده از سوی برخی نیروهای فکری اصلاح‌طلبان مشارکت‌جو، حدود ۲۰ شاخص در خصوص معیارهای تمایز بخش میان دو برنامه مورد تأکید در میان اصلاح‌طلبان وجود دارد که ۵ معیار مهم‌تر از سایر بخش‌ها می‌باشند.

مبانی تئوریک پرسه در خیابان پس زا انتخابات!

در این زمینه اما ۵ معیار تمایز بخش میان طیف اصلاح‌طلبان مشارکت‌جو (اصلاح‌طلبان نهادی و معروف به روزنه گشایان) با اصلاح‌طلبان رادیکال و تحریمی (اصلاح‌طلبان ساختاری یا پیشرو) به این شرح، طرح و بیان می‌شود.

ارجحیت: هواداران تغییر برای توسعه، گمان می‌کنند میدان عمل، تنها میدان سیاسی و در این میدان اکت، فقط اکت سیاسی است، اما هواداران توسعه برای تغییر خود را محدود به امر سیاسی نمی‌کنند. بلکه تأکید می‌کنند توسعه در امر اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، رسانه‌ای و ... باید دنبال شود تا ثمربخش باشد.

فعالیت‌هایی نظیر تعلیم و تربیت حرفه‌ای، عضویت در یک صنف و مجمع عمومی همسایه‌ها و تلاش برای بهبود زندگی آنان، ازجمله امور شق دوم هستند.

پیش‌فرض ضمنی: پیش‌فرض تغییر برای توسعه فقدان‌ها و انسداد را عمده می‌کند و این‌که تا انسداد از میان نرود، توسعه صورت نمی‌گیرد، ازاین‌رو پیشنهادهایشان را بر روی تغییرات ساختاری متمرکز می‌کنند؛ اما توسعه برای تغییر همچنان به امکان‌ها می‌اندیشد.

فضاهای مرزی فقط یک مثال آرمانی از انواع امکان‌های نهفته در دل جامعه ایرانی در کوشش‌هایش برای توسعه مثل بسیاری از ملت‌های درحال‌توسعه موفق آسیایی است.

برنامه «توسعه برای تغییر» بدون ورود در مجادلات و مناقشات بی‌حاصل سیاسی با انواع ابتکارات ضمنی و عملی‌اش تداوم نقطه چینی ایران punctuated continuity را دنبال می‌کند. از منظر تاریخ معاصر نیز در ایران شاهد روالی هستیم که همواره یک تداوم نقطه چینی داشته و با حرکت نقطه‌به‌نقطه و خلق امکان‌های جدید درصدد تسهیل توسعه بوده است.

رویکرد: رویکرد تغییر برای توسعه همه ابتکارات در این سرزمین را تا لحظه موعود ِ تغییر ساختار! آن‌هم با روش‌های اراده رایانه به تعویق می‌افکند و حتی مختل می‌کند؛ اما رویکرد توسعه برای تغییر درواقع به «ساختار شدن» از نوع گیدنزی تأکید دارد؛ زیرا اگر آگاهی‌های میانی و ضمنی و عملی در جامعه توسعه یابد، مردم خود، می‌دانند چگونه فضا ایجاد کنند. ازاین‌رو توسعه به معنای توسعه قابلیت‌ها و آگاهی میانی، ایجاد تقسیم‌کار اجتماعی، تفکیک اجتماعی و تولید و ایجاد فضاها برای ابتکار عمل است.

گرایش ضمنی: گرایش ضمنی در تغییر برای توسعه جایگزینی و دمکراسی سریع است؛ به‌عبارت‌دیگر حرکت با توجه به rapid democracy و جایگزینی است، درحالی‌که در توسعه برای تغییر «گرایش ضمنی»، اثرگذاری درازمدت و دمکراسی عمیق است؛ زیرا اگر توسعه بخواهد پیش برود، باید در یک فرآیند طولانی، بدون عجله پیش برود.

بسیج اجتماعی- مشارکت عملی: در «راهبرد تغییر برای توسعه» بسیج اجتماعی ازجمله دعوت به عدم شرکت در انتخابات مورد تأکید قرار می‌گیرد اما در «توسعه برای تغییر»، به جلب مشارکت عملی، با توجه به نوع تخصص افراد و دعوت به مشارکت از آنان در حوزه تخصصی‌شان و نه‌فقط در حوزه سیاسی اندیشیده شده و عمل می‌شود.

با توجه به مطالب مطرح‌شده اما می‌توان گفت:

جنس نزاع‌های صورت گرفته در جبهه اصلاحات و میان دو طیف اصلاح‌طلبان ساختاری – نهادی و به تعبیر روشن‌تر و بروز یافته تر خود در انتخابات مجلس دوازدهم دو طیف اصلاح‌طلبان تحریمی – مشارکت‌جو نشان می‌دهد که اختلافات عمیقی هم در میان اصلاح‌طلبان در ایده، محتوا، گفتمان و برنامه وجود دارد.

بر اساس مطالب بیان‌شده می‌توان تأکید داشت گرچه اصلاح‌طلبان طی سال‌های گذشته می‌کوشیدند تا محور «توسعه» را به‌عنوان دال اصلی گفتمان خود و محور تمایز بخش گفتمانی خود با سایر جریان‌ها، تعریف کنند اما نزاع‌های چندماهه اخیر اصلاح‌طلبان نشان داد که این دال نیز به محور شکاف در میان اصلاح‌طلبان تبدیل و عملاً موجب شکل‌گیری دو طیف «برنامه تغییر برای توسعه» و «برنامه توسعه برای تغییر» شده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که معتقدان به برنامه تغییر برای توسعه عملاً نگاه صرف سیاسی به حوزه توسعه داشته و می‌کوشند تا در تمامی حوزه‌ها تبدیل اکت و پروژه سیاسی را دنبال نمایند.

برجسته‌سازی جامعه جنبشی، لزوم اصلاحات ساختاری، شکل‌دهی به مجادلات و منازعات و ... ازجمله محورهایی است که طیف رادیکال جریان اصلاحات در ایده و برنامه «برنامه تغییر برای توسعه»، دنبال می‌کنند.

منبع: مشرق

کلیدواژه: تحلیل روز طوفان الاقصی قیمت تحلیل روز اصلاح طلبان تحریمی جبهه اصلاحات اصلاح طلبان رادیکال روزنه گشایی اصلاح طلبان نهادی خودرو قیمت های روز در یک نگاه حوادث سلامت برنامه تغییر برای توسعه میان اصلاح طلبان توسعه برای تغییر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mashreghnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مشرق» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۰۵۸۶۲۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جنگ بر سر صندلی «شماره یک»؛ همه در برابر قالیباف!

آفتاب‌‌نیوز :

تلاش‌ها برای انداختن قالیباف از کرسی ریاست مجلس شدت گرفته است؛ از یک سو تندروهایی از جنس نبویان، رسایی و ذوالنور و از سوی دیگر متکی که مورد حمایت شورای وحدت است. برخی نیز گرچه سکوت کرده‌اند اما بعید نیست در اندیشه فتح کرسی «شماره یک» مجلس دوازدهم باشند.

همه در حال لابی کردن و برگزاری جلسات‌شان هستند، برای این جلسات هم نام‌های پر طمطراقی می‌یابند؛ مانند «هم‌اندیشی منتخبان جدید مجلس»

شاید برخی از آن‌ها هم‌فکر و همسو به نظر بیایند، اما این جلسات با محوریت برخی از منتخبان جدید تهران بصورت جداگانه برگزار شده و می‌شود که در یک جبهه قرار دارند.

لابی برای هیات رئیسه مجلس
محمود نبویان، حمید رسایی، منوچهر متکی و محمدباقر قالیباف؛ چهره‌هایی که سعی دارند با لابی‌های گسترده‌شان کرسی ریاست مجلس را از آن خود کنند یا سهم بیشتری از صندلی‌های هیات رئیسه مجلس داشته باشند.

خبرهایی که در چند روز گذشته منتشر شده، همگی نشان از جدی شدن رقابت‌ها برای انتخابات هیات رئیسه مجلس خواهد داشت؛ انتخاباتی که قطعا هیجان و شور آن از انتخابات اصلی ورود به مجلس بیشتر خواهد بود.

اولین گام نبویان برای‌ناک اوت کردن قالیباف
محمود نبویان از چهره‌هایی که به تندرو بودن شهره است، در انتخابات اخیر توانست شگفتی‌آفرین باشد و نفر اول تهران شد. نبویان پس از ۴ سال بیرون نشستن از مجلس، سال ۹۸ دوباره به ساختمان هرمی شکل بهارستان رفت، این بار اما با رأی اول تهران ماجرا فرق کرده است. او که مشخصا زاویه تندی با محمدباقر قالیباف رئیس فعلی مجلس دارد، در انتخابات اخیر بالاتر از حمید رسایی و مجری سابق صداوسیما و قالیباف ایستاد.

این اتفاق انگار اعتماد به نفس نبویان را دو چندان کرده و گویا دورخیز بلندی کرده برای کسب ریاست مجلس دوازدهم. هرچند او در اظهاراتی پیش از سال جدید تلویحا این موضوع را رد کرده بود اما نشانه‌های تحرکات بود گویای نکاتی دیگر است.

خبرهایی که در رسانه‌ها آمده، حاکیست که نبویان تعدادی از منتخبان جدید را گرد هم آورده و برای آن‌ها از «ضرورت وحدت نیروهای انقلاب اسلامی» سخن گفته است. در واقع اولین اقدامی که برای ناک‌اوت کردن قالیباف لازم بوده انجام شود، همان کاری است که نبویان به دنبال آن افتاده است؛ «تشکیل فراکسیون انقلاب اسلامی.»

در مجلس فعلی، فراکسیون اکثریتی با نامی مشابه به فراکسیون مد نظر نبویان و دوستانش در حال کار است که قالیباف ریاست آن را بر عهده دارد.

به زبان ساده‌تر، اقدام نبویان برای تشکیل فراکسیون انقلاب اسلامی، در واقع اعلان جنگ با قالیباف است و تلاشی همه‌جانبه برای از بین بردن فراکسیون فعلی قالیباف و تشکیل فراکسیونی جدید و البته تقریبا با همان نام مجلس یازدهم.

گویا این بار نبویان عزم خود را جزم کرده تا ریاست فراکسیون را در دست بگیرد؛ و وقتی هم که به ریاست فراکسیون به قول خودشان اکثریت برسد، بخش عمده‌ای از راه ریاست مجلس را پیموده است و حتی اگر به ریاست مجلس نرسد ریاست یک فراکسیون اصلی را در دست داشته باشد تا به او قدرت مانور بیشتری در مجلس آینده بدهد.

به نوشته ایسنا، «هسته اولیه تاسیس فراکسیون انقلاب اسلامی بیش از ۵۰ نفر از منتخبان مجلس دوازدهم را برای حضور در جلسه اولیه دعوت کرده بود که از این تعداد، حدود ۴۰ نفر از منتخبان که در فهرست‌های مختلف سیاسی نیروهای انقلاب عضویت داشتند، حضور پیدا کردند.»

رسایی هم در تکاپو است
جلسه نبویان با منتخبان جدید مجلس در حالی برگزار شد که دو روز قبلش حمید رسایی دیگر چهره تندروی اصولگرایان نیز جلسه‌ای با جمعی از منتخبان جدید مجلس برگزار کرده بود.

خبرگزاری ایلنا که این خبر را منتشر کرده، در متن خود نوشته «احتمالا یکی از مهمترین محورها و موضوعاتی که در جلسه امروز مطرح می‌شود موضوع انتخابات هیات رییسه مجلس و ریاست مجلس در دوره آینده باشد.» این خبر احتمال داده که «برخی افراد بیرون از مجلس جزو متولیان برگزاری آن باشند.»

متکی به صندلی «شماره یک» می‌اندیشد
در همین حال منوچهر متکی که سرلیست فهرست شورای وحدت (جامعتین، انجمن اسلامی مهندسین و…) بوده، اواخر فروردین ماه جلسه‌ای با حدود یکصد تن از منتخبان جدید برگزار کرده بود؛ البته حضور حدود ۱۰۰ منتخب جدید مجلس، با استناد به سخنان متکی است. به گفته وزیر اموز خارجه اسبق ایران، در جلسه مذکور، درباره «ضرورت تحول در رویکردها و کارکردهای مجلس دوازدهم» صحبت شده بوده که از نظر متکی «مهمترین موضوع» است.

او حمله نسبتا تندی هم به قالیباف داشت و گفته بود که «خانه ملت به سمت ریاست محور حرکت کرده در حالی که باید به سمت صحن محور باشد.»

متکی که در لیست شورای وحدت حضور داشت، شب پایانی تبلیغات انتخابات مجلس دوازدهم، وارد فهرست جوان تازه سر برآورده‌ی اصولگرایان یعنی علی‌اکبر رائفی‌پور، موسوم به «جبهه صبح ایران» شده بود، انگار که تحت تاثیر عقاید رائفی‌پور قرار گرفته که این چنین به مدیریت مجلس‌حمله‌ور شده است.

رقبای اصلی و فرعی همه در مقابل یک نفر؛ قالیباف
مخرج مشترک این سه جلسه، همگی نشان از عزمی جدی برای انداختن قالیباف از کرسی ریاست مجلس دارد؛ نبویان، رسایی و متکی، همگی نه از مخالفان که از رقبای جدی قالیباف هستند؛ با این وجود آن‌ها برای رسیدن به این هدف مهم‌شان، باید یکدیگر را هم از میدان، به در کنند.

همه اینها در حالی است که روزانه به صف مدعیان ریاست مجلس اضافه می‌شود؛ مجتبی ذوالنور نماینده قم نیز اخیرا شنیده شده که برای‌ریاست مجلس، در حال رایزنی است.

قالیباف بیکار ننشسته است
البته که قالیباف هم در این میان بیکار ننشسته و در حال لابی‌های گسترده‌ای برای ابقای خود بر صندلی ریاست مجلس است. در این میان، ابوالفضل ابوترابی نماینده نجف‌آباد به ایرنا گفته «محمد باقر قالیباف در حال برگزاری نشست‌هایی به صورت فردی و جمعی با منتخبین مجلس دوازدهم با موضوع و دستور کار ریاست مجلس آینده است.»

اخیرا نیز کامران غضنفری که با لیست صبح امید (رائفی پور) جزو منتخبان تهران برای ورود به مجلس دوازدهم است در یادداشتی که منتشر کرده، مدعی دادن وعده‌هایی از جنس وام و خودرو و عضویت در کمیسیون مورد علاقه در عوض رأی دادن به ریاست قالیباف شده است. ادعایی که البته از سوی حبیب‌زاده، منتخب مردم مرند در مجلس شورای اسلامی تکذیب شده و گفته است؛ «من در آن جلسه مورد اشاره دکتر غضنفری بوده‌ام، به هیچ وجه بحثی درباره قول و وعده برای رأی دادن به ریاست مجلس نبوده و خلاف‌گویی است».

سکوت مرموز و خطرناک آقاتهرانی
با این وجود، سکوت مرتضی آقاتهرانی، می‌تواند سکوتی مرموز برای رقبا و البته ترسناک برای قالیبافی‌ها باشد؛ چرا که ریاست شورای مرکزی جبهه پایداری را بر عهده دارد و تک تک اعضای این تشکل، از دشمنان قدیمی قالیباف محسوب می‌شوند.

با وجود آنکه نبویان خود از اعضای‌جبهه پایداری است، اما مرتضی آقاتهرانی را نیز می‌توان یکی از مدعیان ریاست مجلس دانست، کما اینکه در انتخابات هیات رئیسه اجلاسیه سوم مجلس فعلی، او برای کسب کرسی ریاست با قالیباف وارد رقابت شد و نهایتا ۱۹۴ به ۵۳ میدان را واگذار کرد. در نتیجه می‌توان گفت که آقاتهرانی خود مترصد فرصتی برای انتقام‌گیری از محمدباقر قالیباف است و چه محفلی مناسب‌تر از مجلسی تندروتر از مجلس یازدهم!

این احتمال نیز وجود دارد که آقاتهرانی تا زمان انتخابات مرحله دوم که باید ۴۵ کرسی تعیین تکلیف شوند سکوت خود را ادامه دهد تا خللی به ائتلاف شانا و پایداری وارد نکند و بعد از عبور از آن مرحله سکوتش را درباره ریاست مجلس آینده بشکند.

جنگ قدرت در بهارستان
هرچند مخرج مشترک همه طیف‌ها و افراد مقابل رئیس مجلس که در حال لابی با منتخبان هستند، دشمنی با قالیباف است، اما آن‌ها قاعدتا تنها هدفشان، پایین کشیدن قالیباف از صندلی‌ریاست مجلس نیست و قاعدتا خودشان هم تمایل زیادی برای کسب این مقام را دارند؛ برای رسیدن به این آمال و آرزو، لاجرم باید هر طیفی، طیف دیگر را از حیض انتفاع ساقط کند و این مهم، مستلزم جنگ قدرتی خونین در عرصه سیاست خواهد بود؛ که گوشه‌ای از آن در هفته‌های منتهی به یازدهم اسفند ماه سال گذشته تجربه کردند و جامعه نیز شاهد این جنگ قدرت بود؛ جنگ قدرت شاید میان دو عضو ارشد جبهه پایداری یعنی آقاتهرانی و نبویان؛ شاید میان رسایی و آقاتهرانی؛ شاید میان رسایی و نبویان؛ شاید میان متکی و پایداری‌چی‌ها؛ شاید میان متکی و رسایی؛ و البته حتما میان همه اینها و قالیباف.

منبع: خبرآنلاین